Haft pałucki.

Bardzo spodobało mi się wyzwanie na, które zgłosiłam swoje karteczki pokazane w poprzednim poście. W tym chciałabym przybliżyć haft pałucki  czyli genezę powstania moich karteczek.

Najbardziej rozpoznawalnym ludową twórczością Polski jest twórczość łowicka i krakowska. 
Ja postanowiłam w kartkach zawrzeć ludową twórczość z mojego regionu - regionu z którego pochodzą moi przodkowie, związane były moje narodziny i moja "młodość".
Utożsamiam się z tym regionem i wychwalam jak tylko i gdzie się da.

O Pałuckim regionie zachęcam Was do zapoznania się z artykułem stworzonym w Wikipedii.
Od siebie dodam, że ten region należy traktować  jako odrębny  region historyczno – geograficzny i etnograficzny. Jest on  niewielki i mało rozpoznawalny w Polsce. Mapa pochodząca z  internetu pomoże Wam umiejscowić ją na mapie Polski. "Lud" Pałuczanie - wciśnięty pomiędzy Kujawian, Krajan i Wielkopolan. Obszar ten zajmuje powierzchnię nieco ponad 2100 km2

Jednym z elementów kultury etnograficznej Pałuk jest strój.Opisany strój Pałucki (ja go Wam trochę opisze poniżej) i inne ciekawostki związane z regionem zostały opisane tutaj. Zwróćcie proszę uwagę na dwa ostatnie zdania zawarte w podanym odsyłającym linku - oddają trafnie to co można określić tożsamością regionalną.

Poniżej zdjęcie zespołu folklorystycznego w regionalnych strojach.

Teraz dochodzimy do sedna sprawy kartkowo-hafciarskiego. Moje kartki wzorowane zostały na tradycyjnym hafcie pałuckim. Należy on do grupy haftów płaskich. W tym regionie haft wykonywany był białymi nićmi (moliną) na białym lnie lub czarną nicią na czerwonym tle. 

Zdobiło się nim odświętny strój.  Prawie wszystkie elementy stroju kobiecego były wyszywane:

- czepiec (nakrycie głowy) wyszywany był na cienkim płótnie lub tiulu białą nicią. Krój czepca jest kulisty, jego dno opada ku dołowi wraz z bandami (wstęgi opadające po obu stronach twarzy , które w zależności od mody wiązano w kokardę, puszczano luźno lub spinano broszką)

- bluzka - biała - wyszywana była białymi nićmi kołnierzyk i mankiety,

- kryza - rodzaj współczesnego kołnierzyka - szeroki, marszczony , wyszywany na białym płótnie białymi nićmi,

- gorset - czarny, wykańczany czerwoną tasiemką - gładki element nie wyszywany,

- spódnica z jednokolorowego fabrycznego materiału - czarna lub czerwona w drobne żółte paseczki - element niewyszywany,

- halka -  dwie sztuki jedna biała, haftowana u dołu i na nią zakładano czerwoną tzw. piekielnicę z czarnym haftem również u dołu (rodzaj współczesnego fartuszka),

- fartuszek - (zapaska) nakładany na ramiona,

- obuwie - klumpy – buty na drewnianej podeszwie lub laczki – klapki bez pięt.

Stroje ludowe obecnie noszone są tylko i wyłącznie przez ludowe zespoły muzyczne. 

Dziś pozostałościami sztuki ludowej są hafty wykonywane na serwetkach i obrusach.  Haft białą nicią na białym lub szarym płótnie z elementami haftu dzierganego oraz wszywanym bawełnianym białym tiulem.

Poniżej pokazuje Wam wzory haftu jakie zachowałam do dziś. Moja pierwsza nauczycielka haftu Czesława Matwijów  uczyła mnie wyszywania, projektowania i kultury ludowej Pałuk.

Te motywy mogą inspirować.

Wzory haftów pałuckich.

Motyw z lewego górnego rogu  został wyszyty na bieżniku przez moją Mamę.

Biały haft na szarym lnie.

Poniższy wzór  wyszyty prawdopodobnie był na badach czepca.

 Poniżej przykład modyfikacji wzoru z prawego dolnego rogu.

Haft pałucki wykonany na kremowym płótnie przez moją mamę.

Ten poniższy wzór został wyszyty również przez moją Mamę.  Róże (tak nazwałyśmy te kwiaty) wyszyte zostały na białym bieżniku.

 Na poniższym zdjęciu widać haft na białym tle oraz wykończenie szydełkowe serwetki z pikotkami - wyszyty przez moją Mamę.

Kolejny wzór jest mi bliski - zmodyfikowałam go i wyszyłam bieżnik oraz 6 małych serwetek.

W hafcie pałuckim wykorzystywano motywy roślinne - tylko i wyłącznie. Były to wijące się kwitnące gałązki lub bukieciki kwiatków.  Brzegi serwetek wykańczane są szydełkowo (również stosuje się pikotki) a przy kryzach, bluzkach i fartuszkach wyszywane w "ząbki". Brzegi w kartkach to właśnie brzeg serwetki lub bieżnika.

Uf dotarliście do końca...
Mam nadzieję, że przybliżyłam Wam sedno inspiracji kartkowych. To jak projektowanie wzoru, który można wyszyć. Może kiedyś tę technikę udoskonalę i będę coś tworzyć w pałuckim stylu.
Poniższe zdjęcie ukazuje jedną z technik jaką dawniej i współcześnie można użyć do rysowania równych "zębów".

Zapraszam i zachęcam Was do tworzenia kartek w stylu ludowym z Waszego regionu. Myślę, że znajdziecie wiele informacji w internecie ale i w najbliższym otoczeniu o sztuce ludowej regionu w którym mieszkacie czy z którego się wywodzicie.  A może pałucka sztuka przypadnie Wam do gustu?
Na koniec zacytuję Wam słowa pałuckiej przyśpiewki  "Pałuczanka jestem - dana moja dana..."